GAZETECİLİK PRATİĞİNİN ÖNÜNDEKİ ENGELLER VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Türkiye’de Medya ve İfade Özgürlüğü İçin Siyasa Önerileri adlı raporda işlenen sorunlardan biri de gazetecilik mesleği icra edilirken karşılaşılan engellerle ilgilidir. Bu başlık altında açığa çıkan sorunlar üç başlıkta toplanmıştır: Siyasi İklimin Yarattığı Engeller, Yeni Medya Haberciliğinin Sıkıntıları ve Yapısal Eksikliklerin Yarattığı Sıkıntılar.
Türkiye’de gün geçtikçe artan siyasi krizler, gazetecilerin tarafsız ve bağımsız haber yapabilmelerinin yanında haber kaynağına ulaşmada ve haberleri teyit etmede öne çıkan bir engeldir. Yapılan toplantılarda gazeteciler bu siyasi kutuplaşmada taraf olmadıkları sürece gazetecilik pratiğinde engellerle karşılaştığını, bu durumun da tarafsız haberciliği olanaksız kıldığını ifade etmişlerdir. Bunun yanı sıra gittikçe büyüyen ve haber yapma/ haber edinme ilişkisi içinde hayati bir yer almaya başlayan internet medyası; erişime engellemeler, yasal düzenlemelerin yetersizliği ya da baskı unsuru içermesi, çalışma şartlarının olumsuzluğu, maddi gelir sağlama ve haber kaynağına ulaşım sıkıntıları olmak üzere pek çok sorun içeren bir alandır. Habercilik zinciri içerisinde hayati bir yere sahip olan ajansların ve muhabirlik mesleğinin hem geleneksel hem de yeni medya kurumlarının yapıları sebebiyle ikinci plana itilmekte ve bununla birlikte, siyasi, ekonomik veya toplumsal krizler sebebiyle bu kurumlar üzerinde baskı oluşmaktadır.
Karşılaşılan engellerin azaltılması ve/ya önüne geçilmesi için belirtilen öneriler şunlardır:
- Siyasi iklimin yarattığı kutuplaşma içerisinde baskıya maruz kalmadan haber kaynağına ulaşımın önü kesilmemeli; habere erişimde hayati yeri olan ajansların faaliyetlerinin ve muhabirlik mesleğinin desteklenmesi gerekmektedir
- Türkiye genelinde faaliyet gösterecek bağımsız haber ajansları kurulmalı; farklı alanlarda özelleşmiş ajansların kurulması desteklenmelidir.
- Muhabirliğin desteklenmesi ve muhabirlere haber kaynağına erişimde ayrıcalık sağlanması gerekmektedir.
- Basın kuruluşlarında çalışan muhabir sayısının arttırılmasına yönelik teşviklerde bulunulmalıdır.
- İnternet medyası ile ilgili yasal düzenlemelerin yapılması, bu kurumların Basın Yasası çerçevesinde çalışmaları ve meslek örgütleri tarafından denetlenmesi sağlanmalıdır.
- Geleneksel medya kuruluşları ile internet medyası arasındaki bağ ve alışveriş güçlendirilmeli; yerel medyanın ulusal medya/ajanslar ile daha organik bağlar kurarak güçlendirilmesi sağlanmalıdır.
- Haber-Analiz ikileminde rutin haber ile yorum-haber/analiz arasındaki ayrım netleştirilmeli, rutin haber ağırlıklı mecralara destek sağlanarak taraflı haber, siyasi propaganda ve dezenformasyona karşı halkın direnci arttırılmalıdır.
