Alkollü içkilerdeki %300’e varan fahiş vergi oranıyla kaçak içki karaborsası arasında mutlak bir ilişki var. Bandrollü içkilere olan erişim güçleştikçe, kaçak içki karaborsası vatandaş için daha cazip bir alternatif hâline geliyor. Bu da yerli üreticinin, dürüst esnafın, tüketici vatandaşın zararına, karaborsacıların ise yararına bir faaliyet olarak karşımıza çıkıyor. 2023 senesinin ikinci periyodundaki Türkiye Kaçak İçki Verileri, bu trendi seyretmeye maalesef devam ediyor.
2023 senesinin Nisan-Haziran aylarında sahte/kaçak içkiye yönelik toplam 127 operasyon yapıldı. Bu operasyonlarda 876 şüpheli hakkında adlî işlem yapılırken, toplam 257.584,00 LT kaçak içki ele geçirildi. Yapılan kaçakçılık operasyonlarında, sahte içkiden sonra en çok ele geçirilen ikinci ürün, maalesef ki yine uyuşturucu madde oldu. Bu demek oluyor ki, Türkiye’de yasal alkollü içkiye olan erişimin güçlüğü, sahte içki karaborsasını olduğu gibi uyuşturucu madde tüketimini de aynı şekilde tetikliyor.
Yasal bandrollü içkilerin de zararsız olmadığı bir gerçek, ancak çok daha küçük ve uzun vadeli bir zarara karşın sahte içki ve uyuşturucu, yasadışı maddeler olmasının yanı sıra bandrollü yasal içkiye nazaran çok daha büyük bir zarar ve sağlık riskî ihtiva ediyorlar. Arada bu kadar açık bir nedensellik ilişkisi varken, politika yapıcıların bandrollü içkiye olan erişimi bu denli zorlaştırmasını anlamak çok güç. Zira toplum sağlığına en büyük tehditte bulunan, uyuşturucu madde kullanımını ve sahte içki karaborsasıdır. Daha az zararlı bir alternatif olan bandrollü içkilere olan erişimin rahatlatılması, her iki suç unsurunun da tercih edilmesinin önüne geçecektir. Bu şekilde, Türkiye, polisiye operasyonlarla ulaşamadığı başarıya, hak odaklı ve özgürlükçü bir kamu politikasıyla ulaşacaktır.
Geçtiğimiz Mayıs ayında, aynı zamanda 2023 Dadı Devleti Endeksi (DDE) yayınlandı. DDE, Birleşik Krallık merkezli düşünce kuruluşu Institute of Economic Affairs tarafından, yaşam tarzı ekonomisti Christopher Snowdon öncülüğünde yayınlanan, devletlerin yaşam tarzı ve tüketim politikalarına müdahalelerini ölçen ve kıyaslayan bir endeks. Özgürlük Araştırmaları Derneği’nin katkısıyla, bu yıl endekse Türkiye de eklendi, ve tabiri caizse listeyi yıktı geçti. 4 kalemden 3’ünde, ayrıca ortalamada 30 Avrupa ülkesi arasından birinci olarak tespit edildi. Gelgelelim Türkiye’nin birinciliği, müspet bir birincilik değil. DDE’de birinci olmak, Türkiye’nin 30 Avrupa ülkesi arasından en dadı, yani yediğimize içtiğimize en çok karışan devlet olduğunu işaret ediyor. Konumuz alkol politikaları olduğunda da bu tespitin bizi çok yanılttığını söyleyemeyiz. Zira DDE’nin önemli bir kalemi de alkol politikaları. Türkiye, listede açık ara en düşük alkol tüketim ortalamasına sahip olmasına karşın alkol sütününda da birinciliğini korumuş. Bunun yanı sıra listede Türkiye’den çok daha fazla kişi başı saf alkol tüketimine sahip ülkeler, yine Türkiye’nin gerisinde bir dadı devlet skoruna haiz.
Dolayısıyla geldiğimiz noktada, Türkiye’deki tüketim politikalarının istenmeyen somut neticelerini gözler önüne seriyoruz.
İşte karşınızda, 2023 Nisan – Haziran Türkiye Kaçak İçki Verileri!
- Can kaybı: 5
- Ele geçirilen: 257.584,00
- Hastane: 3
- Adli işlem: 876
- İkinci ürün: Uyuşturucu Madde
- Avrupa: Sonuncu
- Toplam operasyon: 127
- DDE 2023* Sıralaması: 1.
- En çok il: Muğla
- İller sıralama
- Muğla: 11
- Ankara: 10
- Antalya: 8
- Tekirdağ: 8
- Gaziantep: 7
- İstanbul: 6
- Aydın: 5
- Adana: 4
- Denizli: 4
- Edirne: 4
Yazar: Çağın T. Eroğlu
