TAKDİM
2023 yılı, Türkiye için hukuki, siyasi, ekonomik ve çevresel alanlarda büyük dönüşümlerin ve çalkantıların yaşandığı bir yıl oldu. Özgürlük Araştırmaları Derneği (ÖAD) olarak, bu kritik dönemde özgürlükçü perspektifle faaliyetlerimizi sürdürdük ve yaşanan olaylara karşı aktif bir tutum sergiledik.
2023 yılı genel seçimleri, Türkiye’nin siyasi atmosferinde derin etkiler bıraktı. Ekonomik kriz, seçmenlerin tercihlerini ve siyasi beklentilerini doğrudan etkiledi. Yüksek enflasyon, işsizlik ve yaşam maliyetlerindeki artış, toplumun geniş kesimlerinde ciddi ekonomik sorunlara yol açtı. Ancak, AKP’nin ekonomik kriz nedeniyle neredeyse kaybetmek üzere olduğu bu seçimi, Altılı Masa’nın siyasi belirsizliği ve karmaşıklığı, yanlış cumhurbaşkanı adayı belirlenmesi ve halka kulak verilmemesi gibi nedenlerle kazanamadı. Altılı Masa’nın küçük partilere Kemal Kılıçdaroğlu’nun Cumhurbaşkanlığı adaylığının desteklenmesi karşılığında yüksek sayıda milletvekilliği verilmesi seçmenler arasında büyük hayal kırıklığı yarattı. Bu durum, seçmenlerin siyasi beklentilerinin karşılanmamasına ve demokratik süreçlere olan güvenin azalmasına yol açtı. Siyasi belirsizlikler ve iç çekişmeler, seçmenlerde güven kaybına neden oldu ve seçimlerin kazanılma ihtimalini yok etti.
Hükümetin seneler içinde kendi medyasını yaratmasına benzer olarak, seçim öncesi dönemde muhalefet de kendi medyasını yarattı. Muhalefet, kendi istediği cumhurbaşkanı adayını, muhalif vatandaşların tercihi olarak dayatarak, Türkiye’de bağımsız bir medyanın kalmadığını ve hükümet ya da muhalif partiler tarafından yaratılmış partili medyaların ortaya çıktığı bir yıl yaşattı. Bu dönemde, medyanın ya hükümet ya da muhalif partilerce maddi olarak desteklendiği, bağımsız ve kendi gelir modellerini oluşturabilmiş bir medya eksikliği net bir şekilde görüldü. ÖAD olarak, medyanın yalnızca hükümet değil, muhalif partilerce de bağımlı hale gelmemesi için yapısal reform önerileri hazırladık ve bağımsız bir medya ortamının sağlanması gerekliliğine dikkat çektik. Yayımladığımız raporlar ve düzenlediğimiz seminerlerle, ekonomi politikalarının yeniden yapılandırılmasına yönelik somut öneriler sunduk. Türkiye’nin demokratik süreçlerinin güçlendirilmesi ve halkın beklentilerinin karşılanması için aktif bir rol oynadık.
2023 yılında ayrıca Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), 13 yıl sonra demokratik yöntemlerle genel başkanını değiştirdi. Bu değişim, Türkiye’de demokrasi kültürünün ve parti içi demokrasinin gelişimi için olumlu bir örnek teşkil etti. ÖAD olarak, bu süreci demokrasi açısından değerlendirerek, siyasi partilerde demokratik süreçlerin önemine vurgu yaptık ve bu konuda farkındalık yaratmaya çalıştık.
Hukukun üstünlüğü açısından da zorlu bir yıl oldu. Anayasa Mahkemesi’nin Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) kapatılmasına yönelik davayı kabul etmesi, hukukun siyasallaşması tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Bu süreçte ÖAD, hukukun üstünlüğünü savunan çeşitli raporlar ve analizler yayınlayarak kamuoyunu bilgilendirdi ve hukuki süreçlerin şeffaflığına dikkat çekti. 2023 yılında yaşanan en büyük olaylardan biri, Şubat ayında gerçekleşen deprem felaketi oldu. Bu trajik olay, Türkiye’de sivil toplumun ve dayanışmanın önemini bir kez daha ortaya koydu. Ne yazık ki, hükümetin ve devletin kriz yönetiminde ciddi eksiklikler ve hatalar olduğu gözlemlendi. Yardım çalışmalarında yetersizlik, koordinasyon eksiklikleri ve afet sonrası destek süreçlerinde yaşanan aksaklıklar, depremzedelerin yaşam koşullarını daha da zorlaştırdı. ÖAD olarak, deprem sonrasında hızlı bir şekilde harekete geçerek, deprem bölgesindeki yardım çalışmalarına destek verdik ve sivil toplumun koordinasyonunu sağlamak için çeşitli etkinlikler düzenledik. Ayrıca, deprem sonrası medya özgürlüğüne ilişkin analizler yaparak, doğru bilgilendirme ve şeffaflığın önemine dikkat çektik.
2023 yılı, ayrıca, çevresel sorunların da ön plana çıktığı bir yıl oldu. Akbelen Ormanı’nda yaşanan direnişler, Türkiye’nin doğal güzelliklerinin korunması için verilen mücadelenin simgesi haline geldi. Maden arama, enerji santralleri ve turizm amaçlarıyla yapılan çevre tahribatları, geniş çapta protestolara ve toplumsal tepkiye neden oldu. ÖAD olarak, çevresel hakların korunması ve sürdürülebilir kalkınma için aktif bir rol oynadık. Yayınladığımız raporlar ve düzenlediğimiz etkinliklerle, doğanın ve çevrenin korunmasının önemini vurguladık.
COP28 Konferansı da 2023 yılı içinde çevresel politikaların tartışıldığı önemli bir platform oldu. Konferansın sonuç bildirgesinde, iklim değişikliği ile mücadelede daha iddialı hedefler belirlenmesi gerektiği vurgulandı. Özellikle fosil yakıtların kullanımının azaltılması, yenilenebilir enerjiye geçişin hızlandırılması ve karbon emisyonlarının düşürülmesi konularında somut adımlar atılması gerektiği belirtildi. ÖAD olarak, COP28 sonuçlarını dikkatle takip ederek, Türkiye’nin çevre politikalarının uluslararası standartlara uygun hale getirilmesi ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin gerçekleştirilmesi için öneriler sunduk.
2023 yılı, dünya genelinde de sarsıcı olaylara sahne oldu. İsrail ve Hamas arasında yaşanan savaş, binlerce masum insanın ölümüne ve büyük bir insani krize neden oldu. Bu süreçte, uluslararası hukuk ve insan hakları normlarına uyulması gerektiğini vurgulayan bildiriler yayımlayarak, küresel barış ve istikrarın sağlanması için çağrılarda bulunduk. Ancak hala Filistin halkının yaşadığı acı ve zulümler son bulmadı, gelişmiş demokrasilerin birçoğu bu konudaki sessizliklerini sürdürmeye devam etmekteler.
2023 yılı boyunca ÖAD, Türkiye’deki özgürlükler ve insan hakları konusunda aktif bir rol oynadı. Çeşitli raporlar, analizler ve etkinlikler ile kamuoyunu bilgilendirmeye devam ettik. 2024 yılı için de çalışmalarımıza hız kesmeden devam ediyoruz. Hukukun üstünlüğü, ekonomik özgürlükler, siyasi katılım, yapısal reformlar ve liberalizm konularında yeni projeler ve analizler ile daha özgür bir Türkiye için çalışmaya kararlıyız.
Özgürlük Araştırmaları Derneği olarak, 2023 yılında gerçekleştirdiğimiz tüm faaliyetleri gururla sunar, 2024 yılında da aynı azim ve kararlılıkla yolumuza devam edeceğimizi vurgularız. Özgür ve demokratik bir Türkiye için sizlerin desteğiyle çalışmaya devam edeceğiz.
Saygılarımızla,;
Özgürlük Araştırmaları Derneği
Faaliyet raporumuzun tamamını aşağıdan indirebilirsiniz.
