Yaklaşık olarak 2013 yılından bu yana Türkiye’de otoriterleşme eğilimi gittikçe artmakta ve hukuk devleti alanında ciddi bir gerileme yaşanmaktadır. Türkiye’nin hukukun üstünlüğüne ilişkin endekslerdeki oranı her geçen gün azalmaktadır. Bu duruma zayıf bir kuvvetler ayrılığı ve yürütmenin yargı üzerindeki hakimiyeti eklenince de bağımsız ve tarafsız bir yargının varlığından söz etmek mümkün olmamaktadır.
Yargı kalitesinin iyileştirilmesi adına hukukçuların, özellikle gelecek nesillerin kalitesinin artırılması, uzun vadede en önemli yatırım olarak görülmektedir. Bu kapsamda, Özgürlük Araştırmaları Derneği olarak Çevrimiçi Hukuk Devleti Akademisi Projesiyle genç avukatların ve hukuk fakültelerinin son sınıf öğrencilerinin kapasitelerini artırmak; deneyimli avukatların da dahil edilmesiyle tecrübe paylaşımı yapmak amaçlanmıştır. Kanada Büyükelçiliğinin desteğiyle hazırlanan akademide yasallık, hukuk önünde eşitlik, ayrımcılık yapmama, adil yargılanma hakkı, güvenlik ve özgürlük hakkı gibi konularda farkındalık yaratmak istenmiş; hukukun üstünlüğünün önemi ve temelleri, bağımsız ve tarafsız bir yargı sistemi ile demokratik ve müreffeh bir toplum arasındaki ilişki, adil yargılamanın bileşenleri ve uluslararası insan hakları mekanizmaları hususları üzerinde durulmuştur.
Çevrimiçi Hukuk Devleti Akademisi, hukuk devleti nosyonunun temel teori ve pratiklerini konu alan dört oturumu bünyesinde barındırmaktadır. Prof. Dr. Serap Yazıcı’nın anlatımıyla “Hukuk Devleti, Unsurları ve Gerekleri”, Av. Orhan Kemal Cengiz’in anlatımıyla “Adil Yargılanma Güvenceleri”, Av. Beydağ Tıraş Öneri’nin anlatımıyla “Ayrımcılık Yasağı” ve Yrd. Doç. Dr. Günal Kurşun’un anlatımıyla “Özgürlük ve Güvenlik Hakkı” akademide işlenen konu başlıklarıdır. Hem pratik hem de teorik anlamda katılımcılara çok şey vadeden oturumlarda Türkiye mevzuatının temel normları olan Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine yaptığı atıflarla katılımcılara hukuk devleti nosyonu bağlamında geniş bir perspektif sunmaktadır.
Konuşmacılar tarafından uygulayıcılara yönelik bir el kitabı hazırlanmış ve seminerlerdeki konu başlıklarına ilişkin detaylı bilgi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ile Anayasa Mahkemesinin çeşitli kararları yer verilmiştir. Bunun yanı sıra Venedik Komisyonu tarafından hazırlanan Hukuk Devleti Kontrol Listesi referans alınarak hukuk devleti ilke ve unsurlarına uyum bakımından Türkiye’nin güncel durumunu değerlendiren bir rapor yayınlanmıştır. Son olarak da değerli hocalarımızın eğitimlerde değindikleri konular çerçevesinde şekillenen videolar kamuoyunun dikkatine sunulmuştur.
Çevrimiçi Hukuk Devleti Akademisi, yaklaşık olarak 2000’e yakın başvuru almış, 400’e yakın mezun vermiştir. Videoların izlenme oranı ise 130 bine ulaşmıştır.
