Ülkelerin demokratikleşme skorlarını ölçen bütün indeksler, Türkiye’nin son yıllarda gerilediğini ve otoriterleştiğini göstermektedir. Türkiye’nin indekslerdeki yerinin gerilemesi ve otoriterleşme eğilimi, özgürlükler ve insan hakları konularını derinden etkilemektedir. Çok seslilik, ifade özgürlüğü, haber alma hakkı gibi kurumlar üzerindeki doğrudan etkisiyle basın özgürlüğü, dünyadaki birçok demokrasinin başat unsuru olmasının yanı sıra devletlerin en önemli sınavlarından da bir tanesidir. İlgili endeksler Türkiye’nin basın özgürlüğü karnesinin git gide kötüleştiğini göstermektedir.
Özgürlük Araştırmaları Derneği, 2014 yılından bu yana basın özgürlüğü sorunsalını Türkiye özelinde ele almaktadır. Bu çalışmaların üçüncüsü, Doç. Dr. Burak Bilgehan Özpek’in yazarlığında hazırlanan “Türkiye’de Basın Özgürlüğü (2019-2020) Raporu” International Democratic Initiative (IDI) ve Friedrich Naumann Foundation (FNF Turkey) desteğiyle hayata geçirilmiştir. “Türkiye’de Basın Özgürlüğü (2019-2020) Raporu”, 2019’un başından raporun tamamlandığı 21 Haziran 2020 tarihine kadar Türkiye’nin basın özgürlüğü standartlarında vermiş olduğu demokrasi sınavını mercek altına almaktadır.
Raporda basın kuruluşları ve gazeteciler üzerindeki baskının anlaşılabilmesi için üç değişken kullanılmıştır: yasal çerçeve, bağımlılık çerçevesi ve popülizm. “Yasal çerçeve”, kamu otoritesinin şiddet uygulama tekeline yaslanarak basın kuruluşları ve gazeteciler üzerinde kurduğu baskıyı göstermektedir. “Bağımlılık çerçevesi”, hükümet ile basın kuruluşları arasındaki iktisadi bağımlılık ilişkisini incelemektedir. Diğer bir parametre ise popülizm kavramı çerçevesinde ele alınan kamusal tartışmanın kalitesine ilişkindir. Çalışmanın son bölümünde ise medya özgürlüğü adına yaşanan olumlu gelişmeler ele alınmış ve bazı çözüm önerileri sunulmuştur.
Raporun kamuoyuna sunulmasıyla eş zamanlı olarak Raporun tanıtılması adına 3 Ekim 2020 günü ZOOM platformunda çevrimiçi tanıtım konferansı düzenlenmiştir. Burak Bilge Özpek moderatörlüğünde gerçekleştirilen konferansa gazeteci Nevşin Mengü, gazeteci Beril Eski ve akademisyen Dr. Öğr. Üyesi Aydın Gündüz konuşmacı olarak katılmıştır. Konferans hem ZOOM hem de YouTube platformlarından halka açık olarak gerçekleştirilmiştir. 100 kişinin katılımcı olarak ZOOM’dan takip ettiği konferans simultane olarak Türkçeden İngilizceye de çevrilmiştir.
Ayrıca, Burak Bilgehan Özpek, Nevşin Mengü, Beril Eski ve Aydın Gündüz’le yapılan derinlikli röportajları içeren bir video hazırlanmıştır. Video, 30.000’i aşkın izlenme elde etmiştir!
