İlgili rapor, varlıkların alımlarını ve sözleşmelerin yönetim ve icrasını düzenlemek amacıyla oluşturulan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunun tarihsel arka planını ve gelişim süreçlerini AB katılım müzakereleriyle ilgili detaylar vererek incelemektedir. Sürece ilişkin detaylı bilginin verilmesinin ardından kamu alımlarında etkinliğe zarar verebilecek risk alanları belirlenmiş ve bu risklerin olumsuz etkilerinin hafifletilmesi için gerekli düzenleme önerilerinde bulunulmuştur. Belirlenen riskler; kapsam ve istisnalar, ihale komisyonları, yaklaşık maliyet, mali ve teknik yeterlik, ihale usulleri, yeni ihale usulleri (rekabetçi diyalog ve yenilik ortaklıkları), ihale ve ön yeterli dokümanı verilmesi, tekliflerin değerlendirilmesi, ihalelerde uluslararası rekabetin arttırılması ve şikayetlerin gözden geçirilmesi olmak üzere on başlıkta incelenmiştir.
4734 sayılı Kanun başlangıçta model aldığı AB düzenlemeleriyle oldukça uyumluyken rekabetin ve şeffaflığın arttırılması ve AB düzenlemeleriyle daha fazla uyumlu hale getirilmesi gerekçeleriyle günümüze kadar sayısız defa değiştirilmiştir. Bu değişiklikler şeffaflık, rekabet ve eşit muamele ilkelerine önemli derece zarar vermiştir. Bu kapsamda Kamu İhalelerinde Rekabet ve Şeffaflık adlı raporda belirtilen alanlardaki riskler göz önünde bulundurularak rekabetin, hesap verilebilirliğin, şeffaflığın ve eşitliğin arttırılması için çeşitli önerilerde bulunmuştur:
• Model alınan AB kamu alımları direktifleri terminolojisiyle karşılaştırılarak eksiklikler giderilmeli; istisnaların kapsamı ve içeriği evrensel değerlere uygun hale getirilmeli; imtiyazlara ve su, enerji, ulaştırma ve posta hizmetlerinde faaliyet gösteren işletmelerin alımlarına ilişkin düzenlemeler yapılmalıdır.
• İhale komisyonlarının bağımsızlığı, tarafsızlığı ve hesap verilebilirliğini korunmalı; çıkar çatışmasının önüne geçilecek düzenlemeler geliştirilmelidir.
• Yaklaşık maliyetin gerçekçi ve şeffaf biçimde hesaplanması ve açıklanmasına dikkat edilmeli; yöntemler ve eğitimler oluşturulmalıdır.
• İhaleye katılacaklarda aranacak mali ve teknik yeterliklere ilişkin ölçütler, rekabeti ve eşit muameleyi sağlayabilmek adına iyileştirilmelidir.
• Rekabeti kısıtlayacak yöntemlerin kullanımı sınırlandırmalı; AB direktiflerinde yer alan yenilikçi ve esnek alım yöntemleri geliştirilmelidir.
• Kişilerin ihalelere ilişkin bilgi alma ve şikâyette bulunma hakları kısıtlanmamalıdır.
Rapora ulaşmak için tıklayınız.
